2 Νοε 2012

Corpus Blasphemo


Η παράσταση του Corpus Christi ήταν μία ακόμα αφορμή για τον στοχασμό της κοινής γνώμης πάνω στο τι είναι τέχνη, αν (πρέπει να) έχει δημιουργικά όρια και ποια η φύση της κριτικής που μπορεί αυτή να δεχτεί.

Δεν έχω παρακολουθήσει το εν λόγω έργο, δεν μπορώ λοιπόν να το κρίνω καλλιτεχνικά (με τα δικά μου αισθητικά και θρησκευτικά κριτήρια) αλλά ούτως ή άλλως οι καλλιτεχνικές κριτικές προσεγγίσεις δεν είναι, αυτή τη στιγμή, το ζητούμενο. Θυμάμαι πριν χρόνια μια παράσταση του Eθνικού βασισμένη στον Τελευταίο Πειρασμό του Καζαντζάκη, με έναν Χριστό σχεδόν καθυστερημένο (ποτέ δεν κατάλαβα αν αυτό οφειλόταν στον ηθοποιό ή στο ρόλο) σε μία παράσταση του ίδιου νοητικού βεληνεκούς με τον πρωταγωνιστή της. Αναμενόμενο η «βλασφημία» να αναλαμβάνει δράση όχι μόνο όταν ο καλλιτέχνης θέλει να ταρακουνήσει, σωκρατικά, μια κοινωνία αλλά και όταν ζητά απεγνωσμένα λίγα λεπτά δημοσιότητας…

Δεν γνωρίζω τι ισχύει στην περίπτωση του Corpus Christi και δεν με ενδιαφέρει. Αν το έργο είναι αξιόλογο η όποια «βλασφημία» μπορεί να αποβεί παραγωγική, τροφή για σκέψη, γόνιμη αντιπαράθεση ή δημιουργική επιβεβαίωση. Αν πρόκειται περί θεατρικού «της σειράς», πολύ γρήγορα θα περάσει στην καλλιτεχνική λήθη με τους όποιους συνοδευτικούς χαρακτηρισμούς. Το διακύβευμα ωστόσο (και) σε αυτήν την αντιπαράθεση είναι η ίδια η βλασφημία. Μόνο που αν αυτή επιτελέστηκε από τους συντελεστές του εν λόγω θεατρικού, τότε απογειώθηκε από όλο τον διαμαρτυρόμενο συρφετό που θεώρησε ότι η υπεράσπιση της τιμής και της υπόληψης του Χριστού αποτελεί καθήκον του.

Ποιοι είναι λοιπόν οι αυτόκλητοι ιππότες του «τάγματος της Χριστοδικίας»; Σε πρώτο πλάνο οι συνήθεις ύποπτοι φονταμενταλιστές που έχουν αναγάγει τη χριστοπιστία τους σε εκδήλωση μίσους, ύβρεων και σωματικής βίας ακυρώνοντας στη θεωρία και την πράξη τη ζωή και τη διδασκαλία εκείνου που υποτίθεται πως προασπίζονται. Γνήσιοι ιδεολογικοί απόγονοι των περιθωριακών αλλά και «ευγενών» σταυροφόρων που «για του Χριστού την Πίστη την Αγία» διαγωνίζονταν για τα κομμένα κεφάλια των «απίστων» και τα καμμένα σώματα των «αιρετικών», όλα στο βωμό ενός θεού που μάλλον προς τον «έξω από δω» προσομοιάζει…

Σε δεύτερο, αλλά πιο θορυβώδες και επικίνδυνο, πλάνο οι μισάνθρωποι νεοναζί της χρυσαυγίτικης συμμορίας. Αυτοί που αποδεδειγμένα εξυμνούν το Σατανά, αυτοί που καμία πίστη δεν βάζουν πάνω από τον εθνικιστικό τους αυνανισμό, αυτοί που μεταλαμβάνουν μίσους και ρατσισμού, είναι αυτοί που ήρθαν ως την εξώπορτα του Χυτηρίου για να υπερασπιστούν ποιόν; Έναν εβραίο που έκανε παρέα με πόρνες και τελώνες, που αποτέλεσε ουσιαστική απειλή για τον ολοκληρωτισμό της (αγαπημένης τους) ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, έναν «λαθρομετανάστη» όταν ως βρέφος κατέφυγε στην Αίγυπτο για να γλιτώσει τη σφαγή από τον Ηρώδη, έναν αντιρατσιστή που στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη καθιστά σαφές με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πως ο πλησίον δεν είναι ο όμαιμος ή ομόθρησκος αλλά ο συνάνθρωπος, αυτός που προσφέρει την αλληλεγγύη και αυτός που την δέχεται.

Επιπλέον, πώς πιστεύεις «εις Ένα Θεόν, Πατέρα Παντοκράτορα, Ποιητήν Ουρανού και Γης, Ορατών τε πάντων και Αοράτων. Και εις Ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον Υιό του Θεού το Μονογενή…» και δεν αφήνεις εκείνον να υπερασπιστεί τον «εαυτό» του αν το επιθυμεί; Παντοδύναμος αλλά όχι αρκετά ικανός να ανταπεξέλθει στις «βλασφημίες»; Την απάντηση την έδωσε ο Χριστός στη Γεθσημανή, εκεί που προσήλθε η ιουδαϊκή ιερατική φρουρά για να τον συλλάβει και ένας σύντροφός του έκοψε το αυτί του δούλου του αρχιερέα: «Βάλε το μαχαίρι σου ξανά στη θήκη του…ή θαρρείς πως δεν μπορώ να παρακαλέσω τον Πατέρα μου και αυτός να μου στείλει για συμπαράσταση πάνω από δώδεκα λεγεώνες αγγέλους;».

Το Corpus Blasphemo στην Ελλάδα του 2012 λοιπόν δεν αποτελείται από «λούγκρες ηθοποιούς του κώλου» ή σκηνοθέτες «αλβανικές κωλοτρυπίδες», όπως έσπευσε να μας διαφωτίσει ο «εν Χριστώ» πιθηκίζων αντίχριστος και νεοναζί βουλευτής της χρυσαυγίτικης συμμορίας. Το συντηρούν οι αυτόκλητοι και «ευαίσθητοι» προασπιστές και «σωτήρες», εκείνοι που στο όνομα του Χριστού καταργούν κάθε έννοια χριστότητας, εκείνοι που όταν κατά τη «Δευτέρα Παρουσία» ερωτηθούν γιατί δεν επισκέφτηκαν τον Χριστό στη φυλακή, γιατί τον είδαν γυμνό και δεν τον έντυσαν, πεινασμένο και δεν το τάισαν θα αναρωτηθούν «Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένον ή διψασμένον ή ξένον ή γυμνόν ή άρρωστον ή φυλακισμένον και δε σε υπηρετήσαμε;». Και εκείνος θα τους απαντήσει, «σας βεβαιώνω πως αφού δεν τα κάνατε αυτά για έναν από αυτούς τους άσημους αδερφούς μου, δεν τα κάνατε ούτε για μένα».

Η αλήθεια βέβαια είναι πως τόσο οι νεοναζί όσο και οι χριστιανοταλιμπάν έχουν κάνει πολλά στους άσημους αδερφούς του Κυρίου – τους κατατρεγμένους, τους «λαθρομετανάστες», τους εβραίους, τους ελεύθερα σκεπτόμενους, τους διαφορετικούς: μαχαιρώματα, «αντρίκειες» επιθέσεις, αφορισμοί, ιερές εξετάσεις, ρατσιστικά πογκρόμ, μισαλλοδοξία και ενίοτε μια εκκωφαντική σιωπή μπροστά σε όλα τα ανωτέρω. Και έτσι ο Κύριος, αυτός που έσπευσαν να «υπερασπιστούν» θα μπορούσε μπροστά στο ξετύλιγμα αυτής της «χριστόφιλης» δράσης να τους απαντήσει και αλλιώς: «σας βεβαιώνω πως αφού κάνατε αυτά για έναν από αυτούς τους άσημους αδερφούς μου, τα κάνατε και σε μένα».

Μίλησε κανείς για βλασφημία;